× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus belooft de Heilige Geest en geeft zijn vrede (1950)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

De kunstenaar had maar weinig ruimte tot zijn beschikking. Omdat de meeste aandacht op Jezus moet vallen,blijft er weinig plaats over voor de leerlingen. Het is waarschijnlijk Petrus die geknield aan Jezus’ voeten is weergegeven. We menen hem te herkennen aan zijn wit krullerige haar. Misschien heeft de kunstenaar deze plek aan Petrus toegedacht, om aan te geven dat Petrus straks op Jezus’ plaats zal staan? We tellen in totaal hooguit acht leerlingen, sommige slechts aangeduid met de glimp van een heiligenkransje. Meer konden er niet op. Ik meen ook een vrouw te zien,vlak onder Jezus’ uitgestoken hand. In tegenstelling tot de andere toehoorders heeft zij geen kransje rond haar hoofd. Geeft de kunstenaar op die manier aan dat er volgens hem wel een vrouw behoort te staan onder Jezus’ gehoor, maar dat het niet met even zoveel woorden in het bijbelverhaal wordt verteld?

Het kransje rond Jezus’ hoofd onderscheidt zich van de andere: het bestaat uit een dubbele kring. Nog juist is het rood gekleurde kruis zichtbaar dat aangeeft dat het hier inderdaad om Jezus gaat. Boven Jezus’ hoofd zijn nog twee van die kransjes aangebracht: het ene rond een witte duif, het andere rond een gouden zon. De duif is het symbool van de Heilige Geest; en tegelijk van de vrede. Hij roept oude verhalen in herinnering. Hoe Noach na de zondvloed een duif uitstuurde over de wateren, en hoe het dier terugkwam met nieuw jong groen in zijn bek. Dat is het symbool van de vrede geworden: aankondiging van een nieuwe wereld. Of nog eerder: hoe er wordt verteld aan het begin van het scheppingsverhaal dat Gods Geest over de wateren zweefde. Vanaf dat moment zal God de wereld in het bestaan roepen. Toen Jezus werd gedoopt, daalde er precies zo’n duif uit de hemel op Hem in het water neer. Daarmee werd aangegeven dat hier sprake was van een nieuw begin, een nieuwe schepping. Met Pinksteren zullen we horen hoe de Geest met gedruis over Jezus’ leerlingen zal waaien, en van hen een nieuwe schepping, nieuwe mensen zal maken. En is het niet precies dat gebeuren dat Jezus hier aan zijn luisterende leerlingen in het vooruitzicht stelt? “Mijn Vader zal jullie de Heilige Geest zenden.” De Vader is zichtbaar gemaakt in de bovenste kring. Hij wordt aangeduid als de zon, zoals het kerklied zingt: ‘Wees Gij de zon van mijn bestaan, dan kan ik veilig verder gaan.’ Dat de Geest van vrede en nieuwe schepping van God afkomstig is, wordt nog eens benadrukt door het feit dat hun twee ringen met elkaar vervlochten zijn, als trouwringen. Met de dubbele ring rond Jezus vormen zij ook een verwijzing naar het mysterie van de goddelijke Drie-Eenheid. Dat is geheel in overeenstemming met de tekst waaraan de afbeelding is ontleend.

De kunstenaar heeft zijn compositie zo gekozen dat ik als toeschouwer mij als het ware opgenomen voel in de kring van Jezus’ leerlingen. Zijn toezegging van Heilige Geest en vrede is ook op mij van toepassing. Ik neem de tijd dat tot mij te laten doordringen.

Volgens de overlevering sprak Jezus deze woorden bij gelegenheid van het Laatste Avondmaal. Toch heeft de kunstenaar er niet voor gekozen Jezus en zijn leerlingen aan tafel te plaatsen. Een voor de hand liggende reden is, omdat de vorm van het venster daartoe te weinig ruimte bood. Maar er is nog iets. Zien we niet helemaal onderaan, onder Petrus’ rechtervoet, een klein vissersbootje aan de kust liggen? Wil de kunstenaar daarmee aanduiden dat de woorden van Jezus zijn leerlingen moeten aanzetten tot apostolaat? En heeft Jezus zelf dat niet ooit genoemd: ‘vissen van mensen’? Hoe zinvol om dat zo weer te geven in de kerk van de vissersplaats Volendam.

[1950(?), glasschilderkunst; Nederland, Volendam, St-Vincentiuskerk, doopkapel. Dries van den Akker s.j./2010.05.09]

Verwijzingen
Johannes 14,23-29: Jaar C Pasen 06e zo
Pasen 05e week ma + di

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties