× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
'Mogen allen één zijn' (1960)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

mi_1 

Op het eerste gezicht kijken we naar een afbeelding van het Laatste Avondmaal. Jezus voor het laatst met zijn leerlingen aan tafel, voordat Hij zijn lijden en dood ingaat. We herkennen Hem aan zijn rode mantel over zijn witte ondergewaad. Een kelk staat vlak voor hem op tafel. Hij neemt juist het brood in zijn linkerhand, terwijl Hij met zijn rechterhand een uitnodigend gebaar maakt. Hij is het hoofd van de tafel. Volgens de joodse opvatting maakt de Heer van de tafel al zijn genodigden tot zijn familie. Tafelgemeenschap is solidariteit, lotsverbondenheid, familie, eenheid. Hij deelt met hen zijn voedsel. Het ene brood op tafel wordt verdeeld over de aanwezigen. Als zij dat ene brood gegeten hebben, zijn zij – om zo te zeggen – samen dat ene brood geworden. Datzelfde geldt voor de wijn in de beker. Als allen gedronken hebben, zijn zij - om zo te zeggen – die ene beker geworden.

Zo nodigde Jezus destijds zijn twaalf naaste leerlingen rond zich aan tafel, en deelde met hen zijn brood en zijn beker: “Dit is de nieuwe band die ons bindt; die kan nooit meer verbroken worden. Door geen macht ter wereld. Voortaan horen wij bij elkaar. Voorgoed.” Dat was op zich al verrassend. Als je bedenkt wie daar tussen zaten. Petrus die Hem verloochenen zou. Als we de evangelisten mogen geloven, wist Jezus dat al hier aan tafel. Toch belette Hem dat niet met hem zijn brood en beker te delen. Verder zat daar Matteus die ooit belastingophaler was geweest in dienst van de Romeinen; Simon die bekend stond als ‘zeloot’, een groepering die het geweld tegen de Romeinse bezetters niet schuwde. Johannes en Jacobus, die ooit vuur uit de hemel hadden willen bidden om ongastvrije mensen van de aardbodem te verdelgen. Alle anderen die bij hoog en bij laag volhielden dat zij desnoods hun leven voor hem wilden geven, maar toen puntje bij paaltje kwam, als angsthazen waren gevlucht. Jezus wist dat allemaal, en toch deelde Hij met elk van hen zijn brood en beker, en maakte ze tot zijn familie. Elk van zijn twaalf naaste leerlingen, ja, zelfs Judas kreeg van het brood. De evangelist Johannes vertelt dat Jezus bij die gelegenheid gebeden heeft dat zijn leerlingen één zouden zijn.

Kijken we nu naar het gebrandschilderde raam, dan zien we dat de kunstenaar rond Jezus niet twaalf, maar achttien, of zelfs negentien mannen heeft afgebeeld. Aan Jezus’ rechterhand (voor ons links) in een groen kleed, met kale schedel, menen we Petrus te herkennen. Aan zijn linkerhand (voor ons rechts) de jeugdige Johannes? Of heeft de kunstenaar daar zichzelf afgebeeld? Maar naast Johannes zien we een man met een Palestijnse hoofddoek. En naast hem weer iemand met onmiskenbaar Oost-Aziatische trekken. Daaronder zien we hoe een neger door leerlingen wordt binnengebracht. Daarnaast, op de voorgrond, een man in het blauw-wit met een oosterse tulband op. Weliswaar afgewend van Jezus, maar hij zit er wel. Jezus’ uitnodigend gebaar is ook voor hem. Iets meer naar links in een opvallend oranje gewaad nog een vreemdeling die afgewend zit van Jezus. Hij laat zijn beker volschenken door een tafeldienaar, en blijkt dus wel degelijk deel te nemen aan de maaltijd. Welbeschouwd zijn alle volken rond de tafel van het Avondmaal verenigd. Jezus maakt alle mensen tot zijn broeders.

mi_2 

Deze afbeelding maakt deel uit van een groter geheel. De bovenste helft wordt ingenomen door de Toren van Babel. Daar wordt verteld hoe de volken van de wereld elk een eigen taal begonnen te spreken, van elkaar vervreemdden en uit elkaar gingen. Die situatie wordt door Jezus te niet gedaan. Hij brengt de eenheid tot stand. Het ene gebod dat Hij de mensen geeft, is het bindmiddel van alle volken: ‘Hebt elkander lief.’ Dat is het ene brood dat alle mensen bijeen houdt. Als de beker symbool is van ieders levenslot, dan moet die beker gevuld zijn met de wijn van de liefde.

De kunstenaar maakte het raam rond negentienzestig. De tijd van het feminisme was nog niet aangebroken. Sterker, blijkens het onderschrift heeft zijn vrouw, Sylvia, een actief aandeel gehad in de totstandkoming van dit kunstwerk. Blijkbaar vond ze het niet van wezenlijk belang dat er geen vrouwen werden afgebeeld. Die worden vertegenwoordigd door de mannen.

Ik ga de kring nog eens rond; kijk elk van de personen aan, en vraag me af waar ik sta op deze afbeelding. Waar bevind ik me ten opzichte van Jezus? Wat is mijn plekje aan deze tafel?

[± 1960, Joep Nicolas, glasschilderkunst. Nederland, Delft, Oude Kerk. Dries van den Akker s.j. / 2011.01.06]

Verwijzingen
Johannes 17,11b-19: Jaar B Pasen 07e zo
Paastijd 07e week wo
*
Genesis 11,01-09: Pinksteren (vooravond)
Door het jaar 06e week vr (EVEN)

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties