× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Levend en wel (15e eeuw)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

De beide afbeeldingen zijn een illustratie bij een legende over Sint Dominicus van Silos. Dominicus ligt begraven in een prachtige kathedraal, gelegen aan de weg naar Compostela. Naar verluidt zou hij tijdens zijn leven vele pelgrims geholpen hebben. Maar ook na zijn dood zou hij wonderen hebben verricht. Over zo’n wonder vertellen de afbeeldingen.
‘Een Duits echtpaar was met hun zoon onderweg naar Santiago de Compostela. Ze overnachtten in de plaatselijke herberg. De herbergiersdochter probeerde de jongen te verleiden, maar die ging er niet op in. Uit wraak verstopte ze een zilveren beker in zijn bagage, en gaf hem aan bij de plaatselijke rechter. Deze veroordeelde hem prompt tot de doodstraf. Diep verdrietig vervolgden de ouders hun pelgrimstocht. Toen zij maanden later op de terugweg het graf van hun zoon aandeden, bleek deze levend en wel voor hen te staan. Sint Dominicus had zijn hand onder de voet van de gehangen jongen gehouden en hem aldus in leven gehouden….’

Dit verhaal staat afgebeeld op het rechter plaatje. In het midden de gehangene. Links zijn de in- en in-verdrietige ouders te zien, beiden met een pelgrimsstaf. Moeder dreigt in zwijm te vallen, en wordt ondersteund door vader. Rechts - met hoed en baard - de heilige Dominicus die stilletjes, onopgemerkt, ja bijna achteloos, zijn hand houdt onder de linkervoet van de gehangene. Prachtig rijm: zoals rechts Dominicus de gehangene ondersteunt, zo doet links de vader dat bij de moeder. Alsof de kunstenaar wil zeggen dat iemand ondersteunen in zijn of haar verdriet te vergelijken is met iemand redden van de dood.

Ik keer in tot mijzelf en ga na in hoeverre ik dat herken in mijn eigen levensgeschiedenis.

Op de linker afbeelding is het vervolg te zien van de legende:
‘Overgelukkig gingen ze naar de rechter om hem het heuglijke nieuws te melden. Ze troffen hem juist op het moment dat hij aan tafel een lekker bord met gebraden gevogelte voor zich had staan. Hij aanhoorde het stel en reageerde laconiek: “Nou, meneer, mevrouw, uw zoon is net zo dood als dit haantje en kippetje op mijn bord.” Waarop de beide dieren tot leven kwamen en het op een luid kukelen en kakelen zetten..!.’

We zien weer links het pelgrimsechtpaar, te herkennen aan hun pelgrimsstaf en - hoed. Rechts aan tafel twee personen. Het meest in het midden de rechter. Naast hem, helemaal in de hoek, te oordelen naar de contouren van het lichaam: een vrouw. Helaas is haar hoofd verloren gegaan. Of misschien is dit wel een diepzinnige speling van het lot. Want het is natuurlijk niet zonder betekenis dat zij haar kop kwijt is, zoals onze uitdrukking dat zegt. In het midden boven het haardvuur zien wij hoe de kip en de haan - die volgens het verhaal zojuist nog in gebraden toestand op tafel stonden - opfladderen.

Het beeldrijm tussen beide afbeeldingen is opvallend. Op beide afbeeldingen staat het pelgrimsechtpaar links. Tegenover hen de andere spelers in het verhaal. In het midden degenen die uit de dood worden opgewekt en teruggegeven aan het leven. Terecht heeft de kunstenaar hen op beide afbeeldingen in het centrum geplaatst. Zij zijn een afspiegeling van Jezus’ opstanding waarover het evangelie vertelt.

Kijkend naar de afbeeldingen vraag ik mij af of het mij - net als die zoon of dat gevogelte uit het verhaal - ooit is overkomen dat ik voor de dood ben weggerukt. Of dat ik na een periode van benauwdheid aan een nieuw leven ben begonnen.
Of dat ik - net als de ouders uit het verhaal - verdriet had om een verlies, dat mij later op geheel andere, nieuwe wijze werd vergoed.

[15e eeuw, ivoorreliëf. Spanje, Santo-Domingo, Calzada. Dries van den Akker s.j./2012.12]

Verwijzingen
Feest 20 dec. 1073 Dominicus-Silos

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties