× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Een ster is geboren (1464)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

‘Wij hebben zijn ster in het oosten gezien.’ Met die mededeling zullen deze drie mannen bij koning Herodes in Jeruzalem aankomen. ‘Wijzen’ heten zij in het verhaal van Matteus. De overlevering heeft er drie koningen van gemaakt. Ze heeft ze namen gegeven: Balthasar, Melchior en Caspar. Zij kregen de drie leeftijden van volwassenheid mee: 60, 40 en 20 jaar. Bovendien dichtte men ze elk een continent van herkomst toe: Azië, Europa en Afrika. Kortom, in hen is heel de mensheid vertegenwoordigd.

De kunstenaar beeldt het moment af waarop zij de ster zien. Tot onze verrassing is die ster aan de hemel afgebeeld als een baby’tje, gehuld in een zacht roze glans. Het kijkt van omhoog op hen neer. Het gebaart met zijn linker armpje naar hen daar beneden en met zijn rechter armpje wijst het omhoog naar de hemel. Alsof het daarmee aanduidt vanwaar het komt. Om te benadrukken dat het kind werkelijk van God komt, heeft de kunstenaar precies onder het kindje een berg afgebeeld. Hoe vaak vertelt de Bijbel niet dat je de berg moet beklimmen om God te ontmoeten.
De mannen zijn in eerbied neergeknield. Alle drie zijn ze rijk gekleed. De oudste vooraan heeft een goudkleurig jak met capuchon. Zijn rode overgewaad valt in prachtige plooien op zijn onderbenen. Voor zich heeft hij zijn zwierige, blauwe hoed neergelegd. De middelste heeft een met goud doorweven jak; daarover een purperkleurige mantel met helblauwe voering. Aan zijn goudglanzende gordel een elegante beurs. De achterste, de jongste, met enigszins negroïde trekken, gaat gekleed in een zwart fluwelen kleed met goudkleurig boord. Een wit lint houdt zijn overdadige, zwarte kroeshaar bij elkaar. Zoveel rijkdom en weelde neergeknield voor een klein kind, dat zonder enige kleding is afgebeeld. Overdaad knielt voor eenvoud.
Eigenlijk doen ze hier al, wat ze straks in het huis bij het pas geboren kind zullen doen. Ze hebben hun handen in aanbidding geheven, en kijken op naar het kind van de ster. Op de achtergrond een wijds landschap, met een weg, een rivier en heel in de verte een stad met torens. Dat landschap onderstreept de welvaart van de drie mannen.

Verrassend. Volgens het verhaal zagen ze de ster in de nacht. Van nacht is in het geheel geen sprake. Het is klaarlichte dag! Heeft de kunstenaar hier gedacht aan het psalmvers (139,12): ‘Voor U is de nacht even licht als de dag’? Volgens de overlevering is Jezus midden in de winter geboren. ‘De rijm lag op de daken’, zingt een middeleeuws lied. Die overlevering was ook aan de kunstenaar bekend. Maar van winter of kou is ook al geen sprake. Het is volop groen en zomer. Dit kind, dat als een ster aan de hemel verschijnt, vernieuwt het aanschijn van de wereld.

Kijkend naar deze afbeelding vraag ik mij af of dit Kind ook mijn wereld een warm en nieuw aanschijn heeft gegeven. Zou ik me dus bij deze drie zou hebben aangesloten, als ik er bij was geweest? En zo ja, welke vorm ik daar aan weet te geven in het leven dat ik nu leid.

[1464, Rogier van der Weyden, paneelschildering. Duitsland, Berlijn, Gemäldegealerie. Dries van den Akker s.j./2012.12.30]

Verwijzingen
Matteus 02,02: Jaar A+B+C: Zo na 1 januari: Openbaring des Heren
Feest 06 jan 0030: Driekoningen

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties