× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Stanislas Kostka in Delft (1897, 1964)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

li_1re_2 

In 1948 vroegen de katholieken van Delft en het Westland aan de jezuïeten om een college te beginnen voor katholieke jongens. De paters kozen Sint Stanislas als patroon.

Stanislas was van Poolse adel. Hij wilde jezuïet worden. Als leerling op het college te Wenen had hij de paters leren kennen. Hij was onder de indruk geraakt van hun spiritualiteit die in alles God wilde zoeken en vinden. De jonge Stanislas stond onder toezicht van zijn oudere broer die ook op het Weense college studeerde. Die broer wist zeker dat vader nooit in zou stemmen met een keuze voor de jezuïeten. Stanislas nam de vlucht, verkleed als bedelaar, en liep naar de jezuïeten in Augsburg, een afstand van zo’n 450 kilometer. Daar kreeg hij te horen, dat hij door moest reizen naar Dillingen, nog eens veertig kilometer. Daar woonde Petrus Canisius, één van de belangrijkste jezuïeten van dat moment in de Duits sprekende landen († 1597; feest 27 april). Die zou wel raad weten. Deze stuurde de jongen met twee jezuïetenstudenten door naar Rome: dat was nog eens duizend kilometer lopen! Nu was hij ver genoeg weg van de invloedssfeer van thuis, en werd aangenomen als novice. Niet lang daarna stierf hij (aan een ziekte? van uitputting?) op 15 augustus 1568, nog geen 18 jaar oud.

Bij zijn heiligverklaring in 1726 werd hij uitgeroepen tot beschermheilige van de jeugd, en in het bijzonder de studerende jeugd.

De keuze voor Stanislas als patroon van het Delfts college was dus meer dan logisch.

Het grappige is dat er in de binnenstadskerk van Delft (thans Maria van Jesse-, destijds Sint-Jozefkerk geheten), al vijftig jaar lang in een van de ramen een afbeelding te zien was van Stanislas. Opvallend, want die kerk was in 1882 gebouwd als franciscaner kerk. Wat deed die jezuïetenheilige daar? Nog toevalliger: die franciscaner kerk was voortgekomen uit de schuilkerk die de jezuïeten op die plek begonnen waren rond het jaar 1620… Was Stanislas daarom daar afgebeeld? Neen. Het Stanislasraam blijkt een schenking ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de jongerencongregatie. De jongeren hadden hun eigen patroonheilige laten afbeelden.

We zien Stanislas rechtop staande, gekleed in een zwarte mantel over een zwarte toog. Aan zijn cingel heeft hij een opvallende rozenkrans. Op zijn rechterarm draagt hij het Jezuskind. De hoofden van het kind en van Stanislas zijn in een intiem gebaar lichtelijk naar elkaar toegewend. Er is een legende dat de jonge novice tijdens zijn ziekte bezoek kreeg van de Heilige Maagd die hem het Kind in de armen legde. Tegelijk mogen we in die kleine Jezus een toespeling zien op de naam van de uitdrukkelijk naar Jezus genoemde jezuïetenorde, de orde waar Stanislas zo graag bij wilde horen.

Vijftig jaar later beginnen de jezuïeten het Stanislascollege. Aan het begin van de jaren zestig vragen ze de Voorburgse beeldhouwer Albert Termote voor de school een Stanislasbeeld te vervaardigen. Zijn eerste ontwerp toont een wat ouwelijke Stanislas: gekleed in toog, met boek en een kroon aan zijn voeten. Het is niet duidelijk of hij in dat ontwerp ook het Jezuskind op de arm droeg. Maar de patersleraren zagen liever een andere Stanislas, en vroegen hem af te beelden als de zeventienjarigen op school, ‘vaak nog echte kinderen’, als een jongen ‘die op reis is (naar Rome) en zo bezield van een hemelverlangen – dat hij hier op aarde het best meent te benaderen door zich aan te melden bij de Sociëteit van Jezus – dat uit heel zijn gezicht straalt’. Dat leidde tot het beeld zoals het er nu staat. Als symbolen heeft Stanislas nu een staf en reistas. Zijn vormen zijn nog niet geheel uitgewerkt weergegeven, maar eerder grofweg aangeduid. De leerlingen herkennen in hem een jongere die gáát (zoals dat tegenwoordig heet) voor zijn ideaal, en die daarbij bereid is heel wat moeilijkheden het hoofd te bieden.

[1897, glasschilderkunst. Nederland, Delft, Maria van Jessekerk.
1964, Albert Termote, bronssculptuur. Nederland, Delft, Stanislascollege. Dries van den Akker s.j. 2010.11.13]

Verwijzingen
Feest 13 nov 1568 Stanislas-Kostka

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties