× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Sinterklaas, legende van de drie meisjes (1437)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

We kijken naar een illustratie bij een legende uit het leven van Sint Nicolaas:

‘Bij de dood van zijn ouders werd hij schatrijk. Nu zocht hij een manier om zijn rijkdommen goed te besteden. Niet om bij de mensen gezien te worden, maar om God te eren. Eén van zijn buren, die van goede huize kwam, was straatarm geworden. Hij zag nog maar één mogelijkheid om zichzelf en zijn drie dochters in leven te houden: namelijk zijn dochters als prostitué te laten werken. Toen Nicolaas dat vernam, was hij vol afschuw over zo'n wandaad. Hij wikkelde een klomp goud in een doek en gooide die 's nachts door het raam bij die buurman naar binnen.’

De kunstenaar heeft de legende grappig vorm gegeven. We staan voor het huis van de verarmde vader. Om ons inzage te geven in de gebeurtenissen, heeft de kunstenaar de deur van het huis opengezet. Wel vreemd. Nu kijken we recht in de slaapkamer van de drie meisjes. Het hoofdeinde van hun bed staat tegen de achterwand van de kamer; de drie hoofdjes naast elkaar in hetzelfde bed. Op de voorgrond vader met een slaapmuts op, te herkennen aan de afhangende punt; hij is op een bankje vlak achter de deur in slaap gesukkeld. Zit hij daar om de toegang tot zijn dochters te bewaken? Of is ook hij daar neergezet door de kunstenaar omwille van ons, de vrome toeschouwers? Al even vreemd is het dat we alles zo duidelijk kunnen waarnemen. Volgens het verhaal is het immers nacht. We mogen aannemen dat de schilder voor daglicht, wellicht vroeg daglicht heeft gekozen, alweer om ons getuige te doen zijn van Nicolaas’ goedheid. Of heeft hij gedacht aan psalm 139 (vers 12) en mogen wij deelhebben aan Gods geheim voor wie de nacht even licht is als de dag?

Hoe dan ook, Nicolaas zien we - geheel in overeenstemming met de legende - afgebeeld als jongeman. Hij reikt op zijn tenen juist tot aan venster waarvan hij de luiken heeft opengestoten. Met zijn linker hand zoekt hij steun tegen de muur. In de kamer erboven zijn de luiken nog gesloten; maar in de kamer daarnaast zijn ze blijkbaar al op; getuige de lap die te luchten is gehangen, waarschijnlijk een deken: hij heeft althans dezelfde kleur als het dek waaronder beneden de meisjes liggen. Nicolaas staat op het punt gouden munten met zijn rechterhand naar binnen te gooien.

Als ik het goed zie, kunnen we ook de plek waarnemen waar ze neer zullen komen. Immers, midden in de slaapkamer groeit daar zomaar een plantje, eenzelfde plantje als op de plek waar Nicolaas staat. Zo plant goedheid zich voort. Daarmee worden we herinnerd aan het feit dat heiligen iets van God dichtbij brengen op de plek waar zij staan. Dat wordt nog sterker als we denken aan psalm 127 (vers 02): ‘Je hoeft niet vroeg op te staan en je de hele dag af te tobben; Hij geeft het zijn beminden in de slaap…’

In het geval van de drie meisjes is dit psalmvers nog toepasselijker. Omdat vader tot armoede was vervallen, hadden hij en zijn dochters het plan opgevat om wat bij te verdienen in de prostitutie. Uit afschuw hierover had de vrome Nicolaas besloten hen te redden door hen in zijn gaven te laten delen.

Dit verhaal wordt een legende genoemd, omdat de werkelijkheid ervan niet bewezen kan worden volgens onze wetenschappelijke opvattingen. Ik ben geneigd te geloven dat dit verhaal echt gebeurd is. Waarom? Omdat er geen bovennatuurlijke wonderen in worden verteld. Het zou ook vandaag de dag nog zo kunnen gebeuren!

Kijkend naar de afbeelding zou ik mij kunnen afvragen wat mij in de afgelopen tijd of tijdens mijn leven allemaal zomaar in de schoot is geworpen. Of wanneer mij zo goed werd gedaan dat het mij aan de goedheid van God zelf herinnerde.

En wellicht heb ik wel eens iemand laten delen in mijn goede gaven…

[1437, Fra Angelico, paneelschildering; Italië, Rome, Vaticaanstad, Pinacoteca Apostolica. Dries van den Akker s.j./2012.08.16]

Verwijzingen
Feest 06 dec 0350 Nicolaas-Myra
Psalm 127,02

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties